| Adı | Hüseyin |
| Unvanı ( takma adı) | Seyyid-uş- Şuheda ( Şehitler ulusu ), ve ya Şah-i Şehidan (Şehitler şahı) |
| Anası | Hz. Fatma (Hz. Muhammed`in kızı) |
| Babası | Hz. Ali |
| Doğum yeri ve tarihi | Medine, 626 |
| Çocukları | Ali Ekber, Ali Asker (ikisi de Kerbela`da şehit oldu), Zeynel Abidin; kızları Fatma, Sakine, Zeynep; soyları Zeynel Abidin`de yürümüştür. |
| Şehadet tarihi | Kerbela, 10 Ekim 680 (Hiçri:10 Muharrem 61) |
| Türbesi | Kerbela`da |
| Şehadet sebebi | Yezid ordularınca ( Muaviya oğlu Yezid ve taraftarlarınca) Kerbela`da şehid edildi. |
İmam Hüseyin Hz. Peygamber’in kızı Hz. Fatıma’nın ikinci oğludur. Hicretin dördüncü yılında dünyaya geldi. Büyük kardeşi İmam Hasan-ı Mücteba şehit olduktan sonra ‚imamet‘ (Ehl-i Beyt bendelerine liderlik) makamına geçti ve on yıl önderlik yaptı.
Yaklaşık altı ay dışında bu müddetin tümü Muaviye’nin halifeliği zamanında en zor koşullar, acı durumlar ve en ağır baskılar altında geçti. Ehl-i Beyt’i ve Hz. Ali’nin ismini yok etmek istiyorlardı. Ayrıca Muaviye, oğlu Yezid’in halifelik temellerini atıp pekiştiriyordu. Halkın bir kısmı Yezid’in hiç bir şeye bağlı olmadığından, onun halifeliğine razı değillerdi. Muaviye de muhalefetlerin çoğalmasını önlemek için, daha fazla baskılara başvuruyordu.
Hicretin altmışıncı yılında Muaviye öldü ve oğlu Yezid babasının yerine oturdu.
Muaviye hayattayken tanınmış kişilerden Yezid’e biat almıştı. Fakat İmam Hüseyin’e dokunmayıp, biat teklifinde bulunmamıştı. Özellikle oğlu Yezid’e vasiyet etti ki „Hüseyin biat etmezse fazla ısrar etme ve öylece bırak kalsın“. Çünkü Muaviye meselenin önünü ve arkasını iyice algılayabilmişti.
Ancak Yezid, gururu ve çekememezliği sonucu babası ölünce onun vasiyetini unutup, Medine valisine emir verdi ki, İmam Hüseyin’den benim hilafetime biat etmesini iste, etmezse başını Şam’a gönder.
Medine valisi Yezid’in isteğini İmam Hüseyin’e duyurunca İmam ondan bu konuda düşünmesi için vakit aldı ve geceleyin ailesini de alarak Mekke’ye hareket etti. İmam Hüseyin yaklaşık dört ay Mekke’ye sığınarak yaşadı. Bu haber yavaş yavaş İslam ülkelerine yayıldı. Bir taraftan Muaviye devrindeki haksızlıklara razı olmayıp Yezid’in hilafetine karşı çıkanlar İmam Hüseyin’in yanına gelip yardım edeceklerine dair söz veriyorlardı. Bir taraftan da Irak’tan özellikle Küfe şehrinden aralıksız mektup gönderip İmam Hüseyin’in Irak’a gelip önderlik ederek zulüm ve adaletsizliği yok etmesini ısrarla istiyorlardı. Elbette bu durum Yezid için çok tehlikeli idi.
İmam Hüseyin biat etmemeğe kesin kararlıydı. Bu yolda şehit olacağını da iyi biliyordu.
Tanınmış kişilerden bir grup, İmam Hüseyin’in yanına gelip yezite biat etmesini istediler. Fakat İmam Hüseyin şöyle buyurdu:
„..Ben biat etmeyeceğim. Zulüm ve fesat hükümetine boyun eğmeyeceğim. Nereye gitsem, nerede olsam da beni öldüreceklerini biliyorum…“
İmam Hüseyin Kufe’ye gitmek üzere yola çıktı. Daha Kufe’ye birkaç günlük yol varken, oradaki durumu yerinde görmek ve uygun bir zemin sağlamak üzere Kûfe’ye önceden giden amca oğlu Müslüm b. Akıyl’in, Yezid’in valisi tarafından şehit edilip valinin emri ile ayaklarına ip bağlanalarak, Kufe sokaklarında gezdirildiğini duydu. Kufe ve yöresinin sıkı gözaltına alındığını ve İmam’la savaşacak mücehhez (donanımlı) bir ordunun hazırlandığını duyunca, Hz. Hüseyin, efradı ve bendeleri ölümden başka bir yol kalmadığını anladı.
İşte burada şehit olmak için kesin karar aldığını açıkça belirtti. Kufe’nin yaklaşık olarak yetmiş kilometre yakınlarında Kerbela Çölü’nde Yezid’in ordusu onları ablukaya aldı. Sekiz gün burada kaldılar. Bu arada günden güne abluka çemberi daralıyor ve sürekli düşmanın sayısı çoğalıyordu.
Bu bir kaç gün içinde İmam Hüseyin ordusunun yerlerini ayarlayıp dostlarının geri girmeye ısrarla teşvik etti.İmam Hüseyin yanındakilere kısa bir konuşmada şöyle buyurdu:
„..Bizim ölüm ve şehadetten başka bir yolumuz yoktur. Ben biatımı sizden kaldırdım. Gitmek isteyen, gecenin karanlığından faydalanıp kendisini bu tehlikeli meydandan kurtarsın. Çünkü onlar bir tek beni katletmek istiyorlar..“
Daha sonra ışıkların söndürülmesine emir verdi. Maddi maksatlar gözetenler o gece Hz. Hüseyin ve bendelerinden ayrılıp gittiler. Fakat hak aşıklarından çok azı (40 kişiye yakın yareni) ve Haşim’den olan akrabaları kaldılar.
İmam Hüseyin yine kalanları toplayıp konuştu ve şöyle buyurdu:
„..Sizden her kim isterse gecenin karanlığından faydalansın ve kendisini tehlikeden kurtarsın. Onlar bir tek beni istiyorlar…“
Fakat bu defa İmamın vefalı dostları bir bir kalkıp, çeşitli beyanlarla cevap verdiler ki, biz hiçbir zaman senin önder olduğun hak yolundan dönmeyeceğiz. Senin temiz eteğinden kopmayacağız, senin hürmetini koruyacağız.
Muharrem ayının dokuzuncu gününün sonlarında son teklif (ya biat ya savaş) düşman tarafından İmam Hüseyin’e ulaştı.
Hicretin 61. yılı (680) Muharrem ayının 10. günü İmam Hüseyin yanında kalan dostlarıyla (toplamı doksan kişiden azdı; Kırk kişi önceden yanında olanlar ve otuzdan biraz fazlası savaş günü ve gecesi düşman ordusundan dönenler, diğerleri de İmamın Haşimi akrabaları. Örneğin oğulları, kardeşleri, kardeşi ve bacısı oğulları ve amcası oğullarıydı) sayısız düşman ordusuyla karşı karşıya geldiler.
O gün sabahtan akşama kadar savaştılar. İmam Hüseyin ve efradı son kişiye kadar şehit oldular Şehitlerin içinde İmam Hasan’ın iki küçük oğlu, İmam Hüseyin’in bir küçük oğlu ve daha niceleri…
Savaş bittikten sonra düşman ordusu, İmam Hüseyin’in çadırlarını yağma ederek ateşe verdiler… Şehitlerin başını kesip, elbiselerini çıkardılar… Cesetleri defnetmeden Ehl-i Beyt Evlatları’nı korumasız kızları ve kadınları, şehitlerin başlarıyla birlikte Şam’a doğru hareket ettiler… Esirlerin içinde, erkek olarak İmam Hüseyin’in yirmi dört yaşındaki ağır hasta oğlu Zeynel Abidin’i de Yezid’in karşısına çıkardılar.
Kerbela katliamı, kadınların esir alınıp develere.. bindirilerek (!) teşhir için şehirde dolandırdılar… Esirler içinde bulunan, Hz. Ali’nin kızı Zeynep ve İmam Zeynel Abidin’in Kufe ve Şam’daki toplantı yerlerinde, konuşmaları Ümeyye oğullarını rezil etti… Ve Muaviye’nin yıllarca yaptığı tebligatı (Ehl-i Beyt’e karşı siyasi propagandayı) etkisiz bıraktılar.
Hatta Yezid, Kerbela’da memurları eliyle yapılan bu insanlık dışı katliamdan kendisini uzak tutmaya çalıştı… Kerbela katliamının etkisi, Ümeyye oğullarının saltanatını da sarsmaya başladı…
Hz. Muhammed`in ‘‘Hüseyin bendendir, ben Hüseyin’denim; Hüseyin’i seveni Allah sever‘‘ dediği torunu İmam Hüseyin, tek kelimeyle, Muaviye ve Yezid’in haksızlıklarına, yolsuzluklarına, baskı ve zulümlerine karşı baş eğmeyen yiğit bir liderdi.
Ezilen ve horlanan yoksul insanların dostuydu; sofrasındakilerini onlarla paylaşırdı. Destanlaşmış hayatı ve örnek duruşu ve kişiliğiyle Hz. Hüseyin gönüllere taht kurmuştu.
Hz. Hüseyin, haksızlığa karşı direnmenin ve baş kaldırmanın bir simgesidir.
Hz. Hüseyin’in Kerbela Meydanı’nda Yezid Orduları’na hitabesi:
„..Eğer sizin amacınız haksız yere benim kanımı dökmekse Ali oğullarına mazlumen ölmek zaten miras düşmüştür… Fikriniz eğer Peygambere eziyet etmekse İşte ben o ulu resulün torunuyum, hemen beni öldürün…!“
Ama hiç kuşku yok ki, zalimlerin ve mazlumların savaşında Kerbela’nın özel bir yeri vardır. Olaya, 1400 yıl evvel meydana gelmiş basit bir iktidar savaşı ya da İslam dinini temsil etme konusunda kabileler arası mücadele görüntüsü vererek dudak bükmek, basite alarak yüzeysel bir bakışın ifadesidir.
Kerbela Katliamı, asırlardan beri zalimle mazlumun, despotlukla hoşgörünün, zenginlik, ihtişam ve iktidarla yoksulluğun, ezilmişliğin ve insanı insan yapan değerlerin savaşı olarak, tüm insanlık aleminde akıllarda yer etmiştir.
Eğer bu bir iktidar kavgası olsaydı, ölüm yerine yaşamayı seçer ve iktidarı ele geçirmek için fırsat kollardı. İmam Hüseyin’in iktidar peşinde olmadığı, onu ikna etmek için gelen Yezid’in komutanı Ömer’e verdiği cevapta saklıdır:
„..Nedir ki biat etmek? Eğilirsin olur biter. Her isteyen istediğine boyun eğdirirse, boyun eğmeyenlerin hali nice olur? Sanılmasın ki boyun eğmemek bir kibir işidir. Ben de boyun eğerim. Ama bilirim ki, Yezid’in önünde eğilirsem eğer, zalimlik azalmaz; çoğalır.
Bana ‚inat etme‘ dersiniz. Peki, Yezid biat etmem için neden bu kadar inat etmektedir? Çünkü o güçlüdür. Gücünü de senin gibi kumandanların ordularından almaktadır.
Sanılmasın ki, kibrimden dolayı boyun eğmiyorum Yezid’e. Ben benden sonra gelecekleri düşünerek, bir insanın ne kadar güçlü olursa olsun, yine de gücünü kıracak birilerinin şu dünyada var olabileceğini göstermek istiyorum.“
Bu savaşta zalime boyun eğip refah içinde bir yaşam yerine ölümü seçen İmam Hüseyin mazlumluğun, inanmışlığın sembolü olurken, Yezit ise isim olmaktan çıkıp her devirde zalimlere verilen bir sıfat olmuştur…“